Przestrzeń miejska

Suchostrzygi

Dawna wieś włościańska, powstała z rozparcelowanych dóbr rycerskich. Włączona do miasta 1 lipca 1952 roku. Nazwa osiedla pochodzi wg. autorów "Nazw miast Pomorza Gdańskiego" od nazwy rodowej pochodząca od przezwiska Suchostrzygi. To przezwisko dwuczłonowe jest zbudowane z przymiotnika suchy i rzeczownika strzyga, czyli upiór. Ta teoria wydaje się bardziej prawdopodobna niż sucha strzyga (struga) – czyli okresowo wysychająca rzeka, którą w średniowieczu miała być rzekomo Motława/Szpęgawa.

 

Jak zbadał prof. E. Breza, nazwa Suchostrzygi pojawiła się w źródłach od XVI w. Dawniej wieś nazywała się Łunowo lub Łuniewo. Nazwa taka występuje w zapisach z okresu krzyżackiego - Lunau r.1326 i Lunow r. 1342. Pierwszy zapis Sirchostrzigy pojawia się w 1526 r., w 1550 r. występuje jako Suchostrzydze, a w 1565 r. Suchostrzigi. Natomiast w dokumentacji wizytacji kościelnych z lat 1597 (biskupa H. Rozrażewskiego), 1682 i następnych pojawia się obecna nazwa Suchostrzygi. Od XVI w. obocznie z nazwą Suchostrzygi występowała nazwa Łunowo i ŁuniewoLawenaw z r. 1570. Niemcy w czasach pruskich posługiwali się formą Lunau.

W „Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" czytamy, że w 1338 r. właścicielem wsi Launaw zostaje Augustyn Cegenberg herbu Chomąto, który zamienił swoje dobra zajączkowskie za wieś Suchostrzygi-Launaw z Teodorykiem hr. z Altenburga. Kolejnymi właścicielami byli m.in: w 1570 r. J. Knibawski herbu Chomąto, od 1682 r. B. Czapska, jej córka Małachowska, Krasińska, następnie Tomasz i Paweł Czapscy, w 1780 r. S. Czapki, w 1806 r. Twarowski.

Z Ksiąg adresowych z lat 1926-1930 dowiadujemy się, że we wsi („z przynależnością Malinowo") żyło 799 mieszkańców. Właścicielami ziemskimi byli: Emila Goertza (sukcesorem od 2.09.1927 stał się jej siostrzeniec Alfred Sieg), Izydor Nathan, Emil Schwartz , Adolf Paczkowski, a od 1929 r. też Izydor Paczkowski. We wsi działała cegielnia, która była własnością E. Goertzy (potem Alfreda Siega). Rzeźnikiem był W. Sendowski, a wyszynkiem trunków zajmował się H. Behrend. Artykuły spożywcze sprzedawali w 1929 r. B.Kaszubowski i F. Machliński, a w 1930 r. tylko F. Machliński.

Ważne i interesujące wydarzenia z historii Suchostrzyg:

około poł. XIV w – Krzyżacy wybudowali Młynówkę - kanał młyński – dzisiaj nazywany Milenem. W budowie pomagali miejscowi dominikanie . Łączył on Jezioro Lubiszewskie z Tczewem, przepływając przez teren obecnego osiedla Suchostrzygi.

7-8 sierpnia 1627 (datowana w źródłach różnie - 10 dni różnicy w kalendarzu polskim i szwedzkim) - Pod Rokitami stoczona została bitwa hetmana Koniecpolskiego ze Szwedami, w której dowodził król szwedzki Gustaw Adolf.

23 sierpnia 1657 r. Wojska szwedzkie pod dowództwem brata Karola Gustawa, księcia Adolfa Jana pokonały wojska gdańskie. J. Milewski w przewodniku „Kociewie" z 1977 r. pisze, że na osiedlu Suchostrzygi „(...) zachowały się ślady po cmentarzu szwedzkim. W 1657 r. w pobliskich bagnach zginęło 350 gdańszczan.(...)".

1780 r. W tym roku mieszkało we wsi 117 katolików i 382 ewangelików.

1818 r. Założenie szkoły we wsi Suchostrzygi. Jak podaje R. Landowski w książce „Tczew - spacery w czasie i przestrzeni" cz.1 – 63 uczniów (w tym 42 wyznania katolickiego) uczył jeden nauczyciel ewangelicki.

ok. 1879 r. W bagnie na Suchostrzygach odnaleziono grot oszczepu z III okresu epoki brązu, związany z kulturą łużycką.

1888 r. Ustawiono obelisk na cmentarzu, na którym pochowano 26 żołnierzy monarchii austro-węgierskiej. Byli oni jeńcami obozu w Suchostrzygach. Trafili do niego podczas wojny prusko-austriackiej i zmarli na skutek epidemii cholery, która trwała od lipca do września 1866 roku.

1 X 1921 r. Przeprowadzony spis ludności wykazał, że w Suchostrzygach mieszkało 845 osób: 763 Polaków i 82 Niemców.

styczeń 1920 r. „(...) Wojsko polskie wkroczyło na Pomorze i tem nastąpiło wyzwolenie Pomorza spod rządów pruskich. Miejscowość tutejsza została przez jeden oddział zajęta, który został umieszczony w tutejszej szkole (...)" – to oryginalny zapis z kroniki szkoły w Suchostrzygach.

1926 r. W Suchostrzygach działa posterunek Policji – nr tel.199.

19 kwietnia 1927 r. Poświęcenie sztandaru powstańców i wojaków w Suchostrzygach.

luty 1929 r. Wpis z kroniki szkolnej: „(...) Zawieszono naukę w szkole z powodu silnych mrozów dochodzących do – 37 °C (...)".

26 czerwca 1935 r. Wpis z kroniki szkolnej:„(...)Nad wioską przeszła nawałnica z piorunami i gradem, bryły lodu ok. 20 cm wybiły w szkole 16 szyb (...)".

11czerwca 1938 r. Wydział Powiatowy przystępuje do tworzenia szczegółowego planu zabudowania osiedla Suchostrzygi.

1 września 1939 r. Oddziały wojsk niemieckich wkroczyły do Suchostrzyg .Oto oryginalny niemiecki wpis do kroniki szkolnej: „Po dwudziestu latach polskiego panowania i złej gospodarki wróciło Pomorze i nasza dzielnica Lunau do Niemiec. W dniu 1 września 1939 r. wódz Adolf Hitler wydał rozkaz niemieckiemu Wehrmachtowi odeprzeć bezczelne prowokacje polskie nad niemiecką mniejszością narodową. Błyskawicznym uderzeniem zdobyto Polskę i zniszczono polską armię. Prastarą niemiecką ziemię zamieszkiwaną przez Germanów, Krzyżaków i niemieckich osadników uczyniono teraz kulturalnym krajem. Dzięki wodzowi Adolfowi Hitlerowi wróciła teraz ta ziemia do rąk właściciela. Co w pradawnych czasach było niemieckie i przez niemiecką pracowitość zdobywane, musi zawsze pozostać niemieckie. Tczew włącznie z Lunau w dniu 1 września zostały przez niemieckie wojska zajęte. Gmach szkolny znajdował się pod obstrzałem ogniowym i uległ poważnemu zniszczeniu. Wszystkie szyby okienne uległy stłuczeniu. W piwnicach szkolnych ludzie szukali schronienia. Nasyp kolejowy był przez Polaków broniony. Opór Polaków został szybko złamany."

1 września 1941 r. Włączenie Suchostrzyg do Tczewa, anulowane dekretem PKWN z 21 sierpnia 1944 r. (artykuł 11: "Uchyla się podział administracyjny wprowadzony przez okupanta").

1 lipca 1952 r. Włączenie Suchostrzyg do Tczewa.

2 marca 1959 r. Otwarcie linii autobusowej nr 3 Plac Wolności (obecny Pl. Hallera) - Suchostrzygi

jesień 1976 r. Podczas prac prowadzonych przy obecnej ul. Armii Krajowej 21 odnaleziono srebrne monety, tzw. skarb tczewski.

1978 r. Wybudowano ujęcie wody „Motława" z 11 studniami głębinowymi. Obecnie ujęcie produkuje wodę w ilości ok. 4738 m³/d i zaopatruje w wodę do spożycia ok. 41926 osób.

10 kwietnia 1980 r. Na terenie oddanym pod budowę kościoła na Suchostrzygach rozpoczęły się pierwsze prace: ogrodzono teren siatką drucianą, zbudowano zaplecze magazynowe, zbudowano drogę dojazdową, zaczęto zbroić teren, doprowadzając wodę, kanalizację, gaz i elektryczność.

1983 r. Wybudowano nową szkołę - Szkołę Podstawową nr 4 (dawniej im. Marii Konopnickiej obecnie Gimnazjum nr 3 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego)

1991 r. Otwarto kolejną szkołę podstawową na osiedlu – Szkołę Podstawową nr 12 (od 1995 r. im. B. Malinowskiego)

lato 1994 r. Rozpoczęła działalność stacja bazowa telefonów komórkowych sieci „Centertel" z wieżą o wysokości ok. 70 metrów z szerokim zasięgiem w rejonie Polski Północnej.

15 września 1998 r. - Odbyła się uroczystość konsekracji nowego kościoła Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła.

15 lipca 2005 r. Rozpoczęto prace przy budowie kościoła i plebani nowej parafii pw. Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata.

fb2