Nowe Miasto powstawało od lat siedemdziesiątych XIX wieku wzdłuż torów kolejowych i szosy do Gdańska. Zabudowa osiedla pierwotnie zajmowała stosunkowo niewielki obszar. Poza istniejącymi gospodarstwami rolnymi najstarsze domy, które dotrwały do naszych czasów, to kamienice przy ul. Gdańskiej 45 i 46 oraz Południowej 3. W 1874 powstał dom przy ul. Gdańskiej 53, na którym zachował się kamienna tabliczka z informacją o jego właścicielu „Erbaut 1874 von J.M. Schultz”. Do roku 1890 zbudowano kamienice przy ul. Gdańskiej 41, 43, 49, 50, 51, 56, Mostowej 4, 7, 10 oraz Południowej 1,2 i 4. Ostatnie lata XIX wieku to, poza budynkami mieszkalnymi przy Gdańskiej 8, 37 – 40 i Kaszubskiej 2, rozbudowa budownictwa użyteczności publicznej jak rzeźni miejskiej, szkół miejskiej i żeńskiej czy spichlerza przy ul. Gdańskiej 5. Pierwsze dekada XX wieku to uzupełnienie istniejącej zabudowy. W 1900 roku powstaje willa przy ul. Gdańskiej 14 i kamienice przy ul. Kaszubskiej 4,5, 12, Pomira 10 oraz Nowy Rynek 1. W 1903 oddano do użytku domy przy Mostowej 2 i 3, a w 1905 budynki przy ul. Gdańskiej 18, 19 i obecne przedszkole przy Kaszubskiej 17. Do 1910 zbudowana domy przy ul. Kaszubskiej 1 i 3, Koziej 3 i Pomira 4, a po tej dacie budynki przy Gdańska 44, Kaszubskiej 11 oraz Pomira 6. W 1911 roku powstaje budynek apteki przy ul. Gdańskiej 52.

 W okresie międzywojennym zabudowa Nowego Miasta rozwijała się przy ul. Gdańskiej (domy o numerach 9, 10, 11, 12, 13, 36, 42) i w obszarze ulic Kaszubskiej i Pomorskiej. W latach 1924-29 zbudowano tzw. koszarowce przy Kaszubskiej 9/9a i 10/10a, a w latach 1927-28 przy Pomorskiej 8/8a. W powszechnej opinii były to kamienice przeznaczone dla rodzin ubogich. W latach 1926 - 1929 wymieniono bruk na ulicach Mostowej, Koziej, Kaszubskiej i Pomorskiej, a na ul. Sobieskiego, Wojska Polskiego i Gdańskiej położono chodnik. W 1939 roku Biuro Regionalne Planu Zabudowania Północnej Części Województwa Pomorskiego rozpoczęło opracowanie planu zabudowy na Nowym Mieście. Z powodu wybuchu wojny nie zostały one zrealizowane.

Inny rozdział historii Nowego Miasta zapisała Spółdzielnia Mieszkaniowa. W październiku 1898 r. zakupiła 3 tys. m kw. gruntu przy ul. Sobieskiego, na którym zbudowała cztery domy z 27 lokalami mieszkalnymi. W 1901 roku powstało w sąsiedztwie kolejnych 5 kamienic. Ulica Sobieskiego na kolejne inwestycje czekała trzydzieści lat, kiedy wybudowano domy przy ul. Sobieskiego 34 i 35. Pierwszy nowy, powojenny budynek Spółdzielni Mieszkaniowej to dom z 32 lokalami przy ul. Sobieskiego 19.

Śródmieście II

W 1969 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa w Tczewie zakończyła realizację rozbudowy osiedla Czyżykowo i rozpoczęła budowę nowej dzielnicy mieszkalnej nazwanej roboczo Śródmieście II. Miało to być typowe wielorodzinne, wielkopłytowe osiedle z wysoką 11-kondygnacyjną zabudową punktową oraz 5-kondygnacyjną zabudową podłużną. Teren przeznaczony pod zabudowę zamykał się w kwadracie wyznaczonym przez ul. Sobieskiego, Wojska Polskiego, ówczesną drogę E75 i ul. Gdańską. Według kroniki Spółdzielni Mieszkaniowej chronologiczna rozbudowa wyglądała następująco: W 1970 roku oddano do użytku pięciopiętrowy blok potocznie określany jako „Batory”, w roku kolejnym na nowym osiedlu było już gotowych 420 nowych mieszkań. W 1972 powstało 7 budynków, a w 1974 oddano do użytku budynki przy ulicy Jedności Narodu 13,14, Niepodległości 7-19 oraz przy Alei Zwycięstwa 15. 1975 rok to oddanie do użytku budynków przy ulicy Jedności Narodu 12 i 27. Kolejny rok to zakończenie budowy wysokościowca przy Saperskiej 10. Mimo przerzucenia znacznych sił na budowę nowego osiedla Suchostrzygi, prace na osiedlu Garnuszewskiego były kontynuowane m.in. w 1981 roku oddano do użytku budynek przy ulicy Jedności Narodu 18. W latach dziewięćdziesiątych miały miejsce ostatnie inwestycje budowlane na os. Garnuszewskiego, pomiędzy blokami na ul. Jedności Narodu 28-31 powstają tzw. plomby.

ul. Chłodna

Niezależnie od rozwoju Nowego Miasta powstało niewielkie osiedle przy ul. Chłodnej. Teren pod jego budowę został zakupiony przez zarejestrowany w Tczewie Związek Kolejowy, który za pośrednictwem Królewskiej Komisji Generalnej we Wrocławiu podzielił go na 21 działek. Przypadły one 20 kolejarzom i jednemu nauczycielowi. Ulica, przy której powstały domy, nosiła pierwotnie nazwę Rimrottstrasse, na cześć dr Rimrotta, który był od 1908 roku Prezydentem Królewskiej Dyrekcji Kolei w Gdańsku.

Przemysł

Najważniejszym zakładem przemysłowym na terenie Nowego Miasta była bez wątpienia rzeźnia miejska. Powstała ona w1893 roku przy ul. Kaszubskiej (ówcześnie zwanej Mittelstrasse). Budowa pod kierunkiem Bartholomeusza z Giessen trwała trzy lata i kosztowała 220.000 ówczesnych marek. Według statutu zakładu, wszelkie bicie zwierząt w obrębie gminy mogło się odbywać tylko i wyłącznie w tej rzeźni, a lekarze przed i po uboju przeprowadzali obowiązkowe badania weterynaryjne. Pierwszy rok działalności zakładu, to ubicie ponad 10 tysięcy zwierząt rzeźnych. Po pierwszej wojnie światowej następuje dalsza rozbudowa zakładu, w roku 1929 uruchomiono bekoniarnię, a w 1938 r. powstała wytwórnia konserw mięsnych. W połowie lat 60. Zakłady Mięsne należały do grupy zakładów uspołecznionych, zatrudniały 237 osób, a przeciętne wynagrodzenie wynosiło 1876 zł miesięcznie. W latach 60. i 70. Zakłady Mięsne znajdowały się pod skrzydłami Miejskiego Handlu Detalicznego, który w tym okresie posiadał 75 placówek. W 1991 r. zlikwidowano tczewskie Zakłady Mięsne, zatrudniające wówczas 200 osób, zostały one wydzierżawione gdańskiej firmie „Viva”, która dwa lata później ogłosiła upadłość. Latem 1994 r. zakład kupił prywatny przedsiębiorca z Malborka, który wznowił produkcję pod nazwą Zakłady Mięsne Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe w Tczewie, jednak ostatecznie w 1997 r., zostały one zlikwidowane, a budynki należące do rzeźni w większości wyburzone. Obok rzeźni funkcjonowała również mleczarnia, niestety nie znamy dokładnej daty jej uruchomienia. Istniała na pewno od okresu międzywojennego do końca lat 90tych XX wieku i podobnie jak rzeźnia została zlikwidowana. Większość budynków po mleczarni dotrwała do naszych czasów, łącznie z domem kierownika zakładu, w którym wychował się Grzegorz Ciechowski. Na początku XX wieku przy ul. Sobieskiego powstały dwa inne, powiązane ze sobą zakłady - Dirschauer Brotfabrik (Tczewska Fabryka Chleba) oraz Ostdeutschen Biscuit und Waffelfabrik (Fabryka Wafli). Mimo dotacji państwowych nie utrzymały się długo, a budynek po drugiej z nich (ul. Sobieskiego 10) zajęła w 1911 r. fabryka F. Bienerta, przejęta potem przez warsztat naprawy maszyn Hugo Kriesela. Po powrocie Tczewa do Polski warsztat upadł, a budynek wykorzystano do działalności edukacyjnej. Na Nowym Mieście rozwijał się również handel, w 1973 roku otwarto Pewex przy ul. Sobieskiego, a w latach osiemdziesiątych Dom Handlowy Retman, będący największą placówką handlową Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu Wewnętrznego w województwie gdańskim.

Szkoły

W latach 1891 – 1898 zbudowano dwa budynki szkolne przy ul. Południowej, mieściły się w nich osobne szkoły żeńska i męska. Po wojnie utworzono w nich szkoły podstawowe nr 2 i 3, (oba budynki połączono dopiero w 1973 r.). W 1926 r. w budynku przy ul. Sobieskiego 10 utworzono Szkołę Rzemieślniczo Przemysłową, kształcącą głównie mechaników okrętowych. Inicjatorem powstania tej placówki był dyrektor Szkoły Morskiej Antoni Garnuszewski. Po wojnie przywrócono w niej naukę zawodów związanych z mechaniką, co po wielu reorganizacjach kontynuowane jest do dzisiaj w postaci obecnego Zespołu Kształcenia Zawodowego. W 1961 roku oddano do użytku budynek dzisiejszej SP 2, od 1973 roku będącej szkoła sportową. W związku z rozbudową osiedla im. Garnuszewskiego pojawiło się zapotrzebowanie na szkołę podstawową, przeznaczoną dla dzieci zamieszkujących nowe bloki. Budowa ruszyła w 1970 r. i 2 września 1972 roku Szkoła Podstawowa nr 11 przyjęła w swoje mury 800 uczniów. W związku z 500-leciem urodzin Mikołaja Kopernika szkoła otrzymała go za swojego patrona. W 1973 oddano do użytku gmach szkolny Zespołu Szkół Zawodowych Centrali Rolniczej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” przy ulicy Gdańskiej 17, w 1991 roku przemianowany na Zespół Szkół Ekonomicznych.

Parafia

Pod koniec 1915 roku z parafii staromiejskiej wydzielono liczący około 4000 osób obwód duszpasterski dla osiedla Nowe Miasto. Pierwszą świątynią dla nowej parafii był powstały w 1909 roku "Dom stowarzyszeń Nowego Miasta w Tczewie", zbudowany przez Stowarzyszenie Czeladzi Katolickiej dla celów świeckich. Dopiero w 1916 roku Dom Św. Józefa został zakupiony przez powstającą parafię i przez pięć kolejnych lat przebudowywano go na tymczasowy kościół. W większej sali powstała jednonawowa świątynia, a w mniejszych mieszkanie dla księdza i sale spotkań dla licznych stowarzyszeń. Pierwsza msza św. w nowej parafii odbyła się w dniu 19 grudnia 1915 roku, przerowadzona była przez księdza kuratusa Bernarda Bączkowskiego, a kazanie wygłosił ksiądz prałat Robert Sawicki z parafii Świętego Krzyża. W 1931 roku rozpoczęto budowę kościoła według projektu poznańskiego architekta Stefana Cybichowskiego. 29 maja 1932 roku poświęcono kamień węgielny, a 21 czerwca 1936 roku przy nie zadaszonym jeszcze kościele odbyła się konsekracja kościoła. Obu tych uroczystości dokonał ordynariusz diecezji chełmińskiej ks. biskup Stanisław Okoniewski. Dawny budynek Domu św. Józefa pełnił funkcje zaplecza dla parafii, a od 17 października 1951 roku na mocy umowy z klubem KKS „Unia” Tczew został przekształcony na salę gimnastyczną i pełnił tę funkcję do 1991 r. Parafia Nowomiejska otrzymała również własny cmentarz. 25 listopada 1930 roku w zamian za zrzeczenie się praw do cmentarzy na Starym Mieście otrzymała 9 mórg od parafii staromiejskiej przy ul. Gdańskiej. 8 grudnia 1930 r. poświęcono krzyż cmentarny (obecny pochodzi z 1957r.), a 17 maja 1931 r. cmentarz został poświęcony przez biskupa chełmińskiego Stanisława Okoniewskiego.