Kociewie, to sąsiadująca z Kaszubami część Pomorza Nadwiślańskiego, obejmująca powiaty tczewski i starogardzki z przyległościami. W XVI w., podobnie jak w innych częściach historycznych Prus Królewskich, również tutaj ziarno reformacji znalazło żyzną glebę. Powstawały zbory miejskie —w Tczewie, Starogardzie Gdańskim, Gniewie, Skarszewach, ale także i wiejskie, przede wszystkim w Rudnie, położonym tuż obok słynnego opactwa cysterskiego w Pelplinie.

Cmentarze są miejscami zadumy i refleksji, ale także znakiem wielowiekowej i wielowyznaniowej historii miasta. Przestawiamy dzieje obecnych tczewskich nekropoli oraz losy tych nieistniejących i zapomnianych.

W 1834 r. w Hamburgu powstał pierwszy zbór baptystyczny w Niemczech. Duży w tym udział miał Johan Gerhard Oncken, który wywarł też znaczący wpływ na powstanie baptystycznych zborów na ziemiach polskich. W wyniku jego podróży misyjnych do Prus, w 1844 r. powstał zbór w Elblągu. Dzięki pracom misyjnym członków tego zboru, w następnych latach powstały jego placówki m.in. w okolicach Królewca, Olsztynie, Prabutach i Tczewie.

Przedwojenny Tczew był zamieszkany przez przedstawicieli różnych wyznań. Przyczyniła się do tego XVI-wieczna reformacja, znaczny napływ ludności z zachodnich części Niemiec w drugiej połowie XIX wieku oraz częściowa wymiana ludności miasta, która nastąpiła po 1920 roku.

Pierwszy żydowski dom modlitwy połączony ze szkołą i cmentarzem powstał około 1786 w pobliżu dzisiejszego stadionu przy ul. Bałdowskiej. W roku 1835 wzniesiono nową synagogę przy ulicy Podgórnej.

W Tczewie, jak i pozostałych miastach Pomorza Gdańskiego aż do roku 1772 obowiązywał zakaz osiedlania się Żydów w miastach. Wydany został przez wielkiego mistrza zakonu Krzyżackiego Zygfryda von Feuchtwangena już w 1309, a po włączeniu Pomorza do Polski został utrzymany w mocy. Prawa miejskie również nakładały na Żydów ograniczenia np. wilkierz tczewski z 1599 roku zabraniał kupcom żydowskim handlu w obrębie miasta.