Na początek cytat z okładki kroniki (autor: Z. Frydryszewski):
Pomnik Niezłomnych nie jest Fundacją - ale "Darem hien"!
W nocy z 20 na 21.09.1945 - z rozkazu Szefa Sztabu PUB - wezwano
OSP Tczew "do pożaru" kaplicy cmentarnej zboru ewangelickiego. Tu
pracowała już grupa więźniów przy rozbiórce grobowca rodzinnego
HEINÓW.
Samochodem OSP - wszystkie elementy przewieziono na ul. 30 stycznia
tj. do siedziby UB Tczew i tam na placu rozłożono. Od uczestników
"Pożaru" - pobrano oświadczenia i nakazano milczenie. W nocy z 4 na 5.10.45 r.
przekutą tablicę przewieziono na ul. Lecha - i tu pod osłoną nocy -
- wykuto otwór w murze - i tablicę wmurowano !
Tablica ma dwie inskrypcje. Ta dziś widoczna oraz drugą -
pierwotną (na odwrocie)
"HIER RUHET IN GOTT...
HERMANN HEINE..."
Inne dane (protest) patrz załącznik do prot. wal. zebrania OSP Tczew
z dnia 12.1.1984 r. Uczyniono wszystko aby wniosek nie uwzględnić.
Usytuowanie pierwotne tablicy - moment jej odsłonięcia na miejscu straceń (07.10.1945 r., godz. 10.00):

- "Tablica po odsłonięciu"
- IMG_0767x.jpg (158.27 KiB) Przejrzano 4953 razy

- "Tablica po odsłonięciu"
- IMG_0767x.jpg (158.27 KiB) Przejrzano 4953 razy

- "Moment poświęcenia przez Kś. Ruchniewicza"
- IMG_0774x.jpg (138.01 KiB) Przejrzano 4953 razy

- "Moment poświęcenia przez Kś. Ruchniewicza"
- IMG_0774x.jpg (138.01 KiB) Przejrzano 4953 razy

- "Komunikowanie czł. rodzin rozstrzelanych"
- IMG_0776x.jpg (157.01 KiB) Przejrzano 4953 razy

- "Komunikowanie czł. rodzin rozstrzelanych"
- IMG_0776x.jpg (157.01 KiB) Przejrzano 4953 razy

- IMG_0777x.jpg (154.66 KiB) Przejrzano 4953 razy

- IMG_0777x.jpg (154.66 KiB) Przejrzano 4953 razy
Pan Frydryszewski wskazuje właściwe dane 2 z 13 zamordowanych na placu

- IMG_0788x.jpg (155.97 KiB) Przejrzano 4953 razy

- IMG_0788x.jpg (155.97 KiB) Przejrzano 4953 razy
"1. ANASTAZY CHRZANOWSKI s. FABIANA i ZUZANNY ur. 25.XII.1894 w Toruń - Mokre - czł. OSP Tczew od 14.12.1934
LAT 45
12. JÓZEF FRANC. ZEBELL s. ANTONIEGO I MARII UR. 12.II.1887 Tczew - od 1921 - 1936 Z-ca Nacz. OSP PKP Tczew
LAT 52"
"W nocy z 28/29.03.1953 r. "usunięto" marmurowe słupki ogrodzeniowe. Sprawców nie ustalono."

- IMG_0794x.jpg (299.64 KiB) Przejrzano 4953 razy

- IMG_0794x.jpg (299.64 KiB) Przejrzano 4953 razy

- IMG_0798x.jpg (154.5 KiB) Przejrzano 4953 razy

- IMG_0798x.jpg (154.5 KiB) Przejrzano 4953 razy
16.05.1966 r. - "W tym dniu tablicę wyjęto i ustawiono prowizorycznie na stelażu. Pomnik przenoszono w sumie 3 razy i to w milczeniu.":

- 16.05.1966 r.
- IMG_0811x.jpg (229.33 KiB) Przejrzano 4953 razy

- 16.05.1966 r.
- IMG_0811x.jpg (229.33 KiB) Przejrzano 4953 razy
Stan na dzień 22.07.1968 r.:

- IMG_0817x.jpg (135.37 KiB) Przejrzano 4953 razy

- IMG_0817x.jpg (135.37 KiB) Przejrzano 4953 razy
Historia zmian lokalizacji tablicy (na dzień 31.12.1990 r.):
- 16.05.1966 r. "na stelaż przy nieistniejącym już zbior. wodnym"
- 26.08.1966 r. "z stelaża do ul. Lecha (4 m wgłąb od krawężnika)"
- 15.07.1968 r. "w mur budynku Nr 2"
- 04.04.1984 r. "do ulicy Lecha (tymczas. mur) 5 m od chodnika"
- 15.04.1986 r. "jak obecnie przy ul. Lecha tuż przy chodniku"
Dodatkowa informacja: 18.09.1980 r. "W NOCY POMNIK SPROFANOWANO MALUJĄC NA NIM SWASTYKI"

- IMG_0832x.jpg (163 KiB) Przejrzano 4953 razy

- IMG_0832x.jpg (163 KiB) Przejrzano 4953 razy