Zmiana granic miasta

Regulamin forum
1. Treści i załączniki umieszczane w postach mogą być użyte w działalności Dawnego Tczewa przy zachowaniu dbałości o dane wrażliwe.

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Zmiana granic miasta

#21

Post autor: Wałasz »

Zerknąłem jeszcze na arkusze powiatowych map katastralnych z 1 poł. lat 60. XX w. oraz 1971/2 (niewyraźnie) i tam zarówno Suchostrzygi jak i Tczewskie Łąki są oznaczone jako osiedla miasta Tczew. Pieczęcie - Powiatowe Biuro Geodezji i Miejska Rada Narodowa.

Podział administracyjny w postaci włączeń, wyłączeń, zmian granic, podziałów i scaleń miał miejsce na podstawie rozporządzeń rządowych. To nie następowało w drodze uchwał lokalnych czy wojewódzkich. W ISAP jest wyszukiwarka, gdzie wpisując słowo klucz można dotrzeć do właściwych aktów prawnych, np.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/searc ... itle=tczew
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/searc ... anic+miast
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/searc ... nic+powiat
Jedyny bezpośredni akt dotyczący granic miasta Tczewa z 1971 r. pomija sprawę aneksji Suchostrzyg w zamian za Tczewskie Łąki. Traktuje jedynie o wyłączeniu pewnej grupy działek do gromady Tczew (być może obejmujących też Tczewskie Łąki): https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDe ... 9710170164
Tu również ani słowa: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDe ... 9720500325, ani w innych dotyczących woj. gdańskiego.
Albo wyszukiwarka pomija jakiś ważny akt prawny, albo po prostu go nie wydano i sprawę załatwiła likwidacja powiatu miejskiego na bazie reformy samorządowej w 1975 r., której następstwem było określenie gmin i miast wchodzących w skład woj. gdańskiego: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDe ... 9750170092
Czyli - patrząc na listę w rozporządzeniu - albo należało się do miasta Tczew, albo do gminy Tczew. Ale jeśli tak, to czy mielibyśmy do czynienia z "milczącym" poniekąd włączeniem tych domen i dzielnic tczewskiego powiatu miejskiego do miasta Tczew? Ewentualnie wydane zostały na tej bazie jeszcze jakieś akta Wojewódzkiej Rady Narodowej, precyzujące granice gmin i sołectw w woj. gdańskim.

PS. Tytułem ciekawostki jeszcze przedwojenna mapa powiatu tczewskiego z 1932 r. (zasoby APB), z brakiem wyraźnie zaznaczonych granic między obszarami "Tczew" a "Tczew-wieś" (nie mylić z późniejszą gminą Tczew-Wieś, powstałą w latach 1933-34, za okupacji przekształconą w Amtsbezirk Dirschau-Land):

Obrazek
Ostatnio zmieniony 3 maja 2022, o 16:26 przez Wałasz, łącznie zmieniany 1 raz.

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Zmiana granic miasta

#22

Post autor: mzk »

I tu jest pies pogrzebany. Bo w pierwszym odruchu byłem zwolennikiem hipotezy o "milczącym" włączeniu do Tczewa Suchostrzyg około 1975 r. wraz z przyjęciem nowej reformy administracyjnej. "Po prostu" uznano "osiedla" za faktyczne osiedla miejskie. Tylko....burzy to wszystko kwestia Tczewskich-Łąk, które utraciły status "osiedla" i w odróżnieniu od Suchostrzyg nie weszły w skład miasta.

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Zmiana granic miasta

#23

Post autor: Wałasz »

Tu są wszystkie akty wykonawcze do ustawy o zmianach podziału administracyjnego z 1950 r., które jest podstawą "rewizji granic", wyłączeń i aneksji: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDe ... 9500060048 Rozporządzenia te są ogólnikowe i nie określają dokładnie szczegółów miejscowości / powiatu miejskiego. Pytanie, jakie akta zatem to precyzowały? Wydawane przez rady narodowe szczebla wojewódzkiego?
W każdym razie w tej kategorii (rządowych) nie ma innych aktów prawnych odnoszących się do Tczewa, poza omawianymi z kwietnia 1952 r. i czerwca 1971 r. Jeśli nic innego faktycznie nie ma, to jedyne racjonalne wyjaśnienie, jakie teraz widzę, jest takie, że obszar Tczewskich Łąk znajdował się w obrębach wyłączonych z Tczewa, wymienionych przez rozporządzenie z 1971 r. i jego przyłączenie do gromady Tczew miało miejsce już 1 stycznia 1972 (nie 31 grudnia).
Oznaczenia geodezyjne zmieniały się w PRL co najmniej dwukrotnie, więc to może być sprawa do sprawdzenia w starostwie powiatowym, jakie na pocz. lat 70. obowiązywały numeracje obrębów oraz działek i jak się to ma do Tczewskich Łąk. Wtedy byłaby jasna odpowiedź. Warto zwrócić uwagę, że wyłączono obszar aż 1277,35 ha (czy aby tylko całość Tczewskich Łąk?). Prosta zmiana od 1 czerwca 1975, gdzie powiat miejski Tczew = miasto Tczew byłaby rekompensatą za utratę w 1972 tak dużego obszaru. Suchostrzygi były wówczas jedną z form "zadośćuczynienia", tak samo jak pozostałe domeny i dzielnice, których z powiatu miejskiego nie wyodrębniono.
Ale to tylko spekulacje...

PS. Stare księgi wieczyste dla Tczewskich Łąk to Grundbuch Dirschau, czyli podobnie jak Piotrowo albo Górki.

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Zmiana granic miasta

#24

Post autor: Wałasz »

Miałem okazję zapytać o to w Urzędzie Miejskim Tczew. Na pewno nie było żadnego aktu rządowego aktu prawnego, który by jednoznacznie stwierdzał, że z dniem X Suchostrzygi zostają złączone z miastem Tczew albo wyodrębnia się obszar wsi pn. Tczewskie Łąki i włącza się go do gminy wiejskiej Tczew. Są tylko te rozporządzenia RM, o których wspomniałem powyżej. Z tego, co się dowiedziałem, faktycznie istniały z początku nieporozumienia dotyczące funkcjonowania i statusu poszczególnych jednostek związanych z miastem (o czym już była mowa we wcześniejszych postach), ale zasadniczo, w miarę upływu lat, stopniowo, granice te się zacierały i przyjmowano powiat miejski=miasto. Stan ten ostatecznie przypieczętowała ustawa o reformie samorządowej z 1975 r., likwidująca powiat miejski i tworząca gminą miejską.

Co ciekawe, rozporządzenie dotyczące utworzenia powiatu miejskiego Tczew z kwietnia 1952 r. nie różni się od innych rozporządzeń w tej kwestii, gdzie utworzono analogiczne powiaty miejskie. Przykłady:
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 1951 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich z obszarów niektórych miast: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDe ... 9510200161
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1973 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich Konin w województwie poznańskim i Stargard Szczeciński w województwie szczecińskim: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDe ... 9730390229

Podkreślić należy, że ówczesne prawo nie znało pojęcia miast na prawach powiatu tak jak ma to miejsce od 1999 r. Ustawa z dnia 4 lutego 1950 r. o dokonywaniu zmian podziału administracyjnego Państwa w art. 5 ust. 1 przewidywała dwa rodzaje obszarów miejskich: miasto nie będące powiatem miejskim i miasto stanowiące powiat miejski. Cytat:
Zaliczenie poszczególnych miejscowości w poczet miast oraz zmiany granic miast, nie stanowiących odrębnych powiatów miejskich, następują w drodze rozporządzenia Ministra Administracji Publicznej. Zmiany granic miast, stanowiących odrębne powiaty miejskie, następują w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, wydanego na wniosek Ministra Administracji Publicznej.
Powiat miejski był de facto niczym innym jak odpowiednikiem przedwojennego powiatu grodzkiego. Z samego brzmienia artykułu nie wynika, że powiat miejski = miasto + inne jednostki, tylko jeśli ma taki status, to - przynajmniej teoretycznie - miasto = powiat miejski. Inna sprawa, jak to funkcjonowało w praktyce, zwłaszcza w pierwszych latach po wprowadzeniu zmian administracyjnych. Warto natomiast zwrócić uwagę jeszcze na zapis art. 9 cytowanej ustawy:
1. W razie przeprowadzenia zmian innych aniżeli wymienione w art. 8 związki samorządowe, których obszary ulegną zmianie skutkiem zmiany granic województwa, powiatu lub gminy wiejskiej albo miasta, powinny zawrzeć ze sobą układ w przedmiocie posiadania i korzystania ze swego majątku, zakładów i funduszów, jak również w przedmiocie wierzytelności i długów. W tym celu właściwe rady narodowe powołają komisję likwidacyjną, złożoną z przedstawicieli zainteresowanych związków samorządowych po dwóch z każdego związku. Przewodniczącego komisji wyznacza prezydium rady narodowej wyższego stopnia. Komisja ta będzie uprawniona do protokolarnego ustalenia warunków układu.
2. Jeżeli pomiędzy zainteresowanymi związkami nie dojdzie do porozumienia, rozstrzyga prezydium rady narodowej bezpośrednio wyższego stopnia na wniosek jej organu wykonawczego.
3. Jeżeli do rozstrzygnięcia w myśl ust. 2 będą właściwe dwa lub więcej prezydiów rad narodowych hierarchicznie równego stopnia, wówczas prezydium nadrzędnej w stosunku do nich rady narodowej wyznaczy jedno z tych prezydiów, a w przypadku, gdyby właściwe były dwa lub więcej prezydiów wojewódzkich rad narodowych, wówczas jedno z nich wyznaczy Rada Państwa.
Wydaje się zatem, że ewentualnych "uszczegółowień" dotyczących zawiłości administracyjnych pomiędzy miastem Tczew (powiat miejski) a gminą Tczew (powiat ziemski tczewski) i wewnątrz Tczewa należałoby szukać w pierwszej kolejności w aktach prezydium wojewódzkiej rady narodowej jako nadrzędnej wobec powiatowych i miejskich rad narodowych. I co ważne - wspomniana ustawa z 1950 r. przekazywała kompetencje RM odnośnie gmin, miast i powiatów, ale samym tworzeniem wsi się nie zajmowała. Być może odpowiedzi na pytanie, czy:
- wieś Tczewskie Łąki powstała ostatecznie w drodze uchwały Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej lub Powiatowej Rady Narodowej,
- "zjednoczenie" miasta i powiatu miejskiego Tczew nastąpiło w praktyce, w sposób dorozumiany, w związku z istniejącymi lukami prawnymi, czy może również w drodze uchwały/uchwał WRN,
może znajdować się w archiwum zakładowym Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego lub/i w poniższych jednostkach archiwalnych zespołów "Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku" oraz "Urząd Wojewódzki Gdański":

https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/pl/ ... a/21995160
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/pl/ ... a/21995207
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/pl/ ... a/21995161
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ser ... rii=678628
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/pl/ ... rii=678833

Niestety, nie ma możliwości zająć się tym.
Za ten post autor Wałasz otrzymał podziękowania (total 2):
niespokojna66 (22 maja 2022, o 11:01) • LukaszB (30 maja 2022, o 07:48)
Ocena: 25%

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Zmiana granic miasta

#25

Post autor: mzk »

Wałasz pisze: 30 sie 2023, o 09:46 Porównując różne źródła z czasów pruskich, sporadycznie można natrafić na jakieś sprzeczności. Są w miarę spójne. W czasach II RP różne bywa, ale raczej też zgodnie. Natomiast od początków Polski Ludowej - jak z tego wynika - niezgodności jest sporo. Jakby urzędnicy byli niedoinformowani. Poza UB/MO inny przykład to traktowanie majątku Górki raz jako obszaru Tczew-Wieś a innym razem jako Tczew-Miasto. I to w tym samym czasie (lata 1945/46).

PS. Czyli z Milicją Obywatelską było tak, że najpierw funkcjonalnie podlegała władzom bezpieczeństwa (takie info znalazłem na stronie IPN). Natomiast jak było w czasach SB? Czy terenowe komórki bezpieki, która miała odrębną centralę, były niezależne organizacyjnie od komend MO, czy im podlegały jako wydziały w komendach wojewódzkich i zespoły w komendach miejskich/powiatowych? Strasznie to skomplikowane.
Jeżeli chodzi o kwestie granic miejskich, to już w którymś poście wskazywałem, że długi czas po wojnie trwa dyskuja na temat jego granic, a jednocześnie spór czy Tczew jest miastem wydzielonym z powiatu. Ale jest jedna zasada i ja się tym kieruje. Rózne władze będą różnie postrzegały granice administracyjne, sprawy podległości. Najwazniejsze są w tym wypadku sprawy gospodarcze - ściąganie podatków czy dostaw obowiązkowych. Jeżeli władze gospodarcze uważają np. że Suchostrzygi są dla nich osobną jednostką niż Tczew (o czym już dyskutowaliśmy) - to znaczy, że taki porządek nalezy uznać za obowiązujący. To instancja, której żaden lokalny włodarz nie mógł się przeciwstawić. Nawet partyjny,
ODPOWIEDZ