Karczma - ul. Wojska Polskiego

[Aggie]

Cześć
Wie ktoś coś może o domie przy ul. Wojska Polskiego 15? Dawniej mieściła się tam chyba jakaś karczma/zajazd. Bardzo przydałyby mi się zdjęcia (najlepiej jak najdawniejsze).

Mam nadzieję, że nie powtórzyłam tematu.
Z góry dziękuję :D

[zet48]

Na dzień dzisiejszy mogę jedynie zaprezentować wpis w Ewidencji Dóbr Kultury i zaznaczyć budynek na planie miasta z 1904 roku.

[LukaszB]

Cześć
Wie ktoś coś może o domie przy ul. Wojska Polskiego 15? Dawniej mieściła się tam chyba jakaś karczma/zajazd. Bardzo przydałyby mi się zdjęcia (najlepiej jak najdawniejsze).

Mam nadzieję, że nie powtórzyłam tematu.
Z góry dziękuję :D

Zapraszam na stronę do działu zabytki. Ten dom jest tam opisany

[Jadzia]

Ot, taka se "rudera"

1974 r.

033.jpg (628.79 KiB) Przejrzano 16353 razy

1974 r.

033.jpg (628.79 KiB) Przejrzano 16353 razy

Fajnie, że stoi nadal

[zunia]

Na wystawie "Browarnictwo w Tczewie" ( w Fabryce Sztuk) znajdowała się tablica z takimi informacjami:

Karczma powstała wg planów z 30 czerwca 1893 r.. Inwestorem był Arthur Albrecht.
Prace budowlane wykonał J. Kloschinski, natomiast wykończeniowo-stolarskie G. Wilke i Albin Brandt.
Z przekroju budynku z dnia 22 listopada 1926 r. wynika, że w jego skład wchodziły 3 pomieszczenia pokojowe, skład na żywność i piwo, dwa pomieszczenia restauracyjne, kuchnia oraz dwie sienie.
Z wykazu budowlanego z dnia 24 listopada 1926 r. wiadomo, że kolejny właściciel Józef Szewel uzyskał zezwolenie na wbudowanie do karczmy przy ul. Skarszewskiej 12 okna wystawnego i drzwi.
25 września 1927 r. Jan Beling uzyskał zezwolenie na wykonanie nadbudowy 1 pietra domu mieszkalnego. Na planie 1 piętra karczmy znajdują się dwa mieszkania. W skład każdego z nich wchodzą pokój i kuchnia.
Z treści pisma wystosowanego przez Magistrat do nowego właściciela Jana Przybyłowskiego w dniu 15 września 1931 r. wynika, że został on wezwany do naprawy zniszczonego płotu, gdyż oszpeca on ruchliwą ulicę.
Od 15 października 1935 do 1945 r. właścicielem karczmy był Stanisław Holz.
Po 1945 r. budynek przeszedł w posiadanie Janiny Trzuskot ( z d. Holz), córki poprzedniego właściciela.
W 2003 r. dawna karczma została odrestaurowana przy pomocy środków pozyskanych z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i objęta ochroną Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku.
Obecnie budynek pełni role mieszkalna i sklepową. Właścicielami są Bogumiła i Romuald Trzuskot.

I jeszcze informacja dotycząca restauracji "Tivoli", mieszczącej się w tym budynku, pochodząca z wywiadu z p. Leszkiem Bodio:

Do dzisiaj stoi przy ulicy Wojska Polskiego drewniany zabytkowy budynek, który był niedawno remontowany. W teczce z 1893 roku Bodio znalazł dokumenty, na których dokładnie widać, że do tegoż budynku dobudowano kolejne pomieszczenie. Z planu wynika, że była to restauracja Tiwoli. W 1926 roku Józwa Szewel dokonał w niej przebudowy okna. Właścicielem posesji był wtedy Stanisław Holz.
- Tiwoli działała już przed I wojną światową i przez cały okres międzywojenny. Ciągle się rozbudowywała. Widocznie klienci walili drzwiami i oknami ? przypuszcza Leszek Bodio

http://tczew.naszemiasto.pl/archiwum/tc ... id,tm.html

[Jadzia]

Dla porządku podlinkuję dwie wzmianki prasowe w temacie Tivoli.


viewtopic.php?p=51882#p51882


viewtopic.php?p=51930#p51930

[LukaszB]

Historia obecnego budynku została opisana na jednej z tablic wystawy viewtopic.php?f=28&t=162&p=61741#p61741

[LukaszB]

Poniższe zdjęcie budynku oraz informację, trochę rozmijającą się z podanymi wyżej wiadomościami (w kontekście chronologii właścicieli obiektu), wrzucił na nasz profil FB członek rodziny Stanisława Holca:

"Na początku lat 20-tych ub. wieku, Stanisław Holc (dziadek mojej żony) kupił drewniany dom przy obecnej ulicy Wojska Polskiego. Otworzył w niej restaurację Tivoli z pokojami gościnnymi na górze. Restauracja przetrwała do wojny. Po wkroczeniu Niemców okupanci wysiedlili właścicieli. Powrócili dopiero po wojnie, do splądrowanego i okradzionego domu. Na fotografii Stanisław Holc (z prawej) z żoną Zofią przed restauracją."

[Wałasz]

Warto zaznaczyć, że budynek ten nie był pierwotnie karczmą, ani nie powstał pod koniec XVIII w. na zrębach starszego, w którym miał mieścić się zajazd. Informacje podane w pokazanej wyżej karcie zabytku nie są precyzyjnie, ale wynika to z braku źródeł i tradycji ustnej, która się zachowała. To są tereny gruntów mieszczan tczewskich, którzy tworzyli swego czasu tzw. Bractwo Gburskie. O nich mowa już w przywileju Sambora. Na znanej mapie Schröttera z lat 1796-1802 nic w tym miejscu się nie znajduje. Dopiero na poniższym planie fortyfikacji napoleońskich z 1817 r. (APG, sygn. 9,2/1667) pojawia się tu dom (być może ten sam zabytek) oraz wiatrak w jego bezpośrednim sąsiedztwie, tuż za kamienicą Spierewki. Powstanie tego młyna (i innych na ob. Wojska Polskiego) nie jest przypadkowe: w 1810 r. zniesiono w Prusach tzw. przymus mlewa i proklamowano wolność przemysłu i handlu. Dlatego można przypuszczać, że koźlak i związany z nim "dworek" młynarza powstał właśnie w 2. dekadzie XIX w. Architekturą jak najbardziej pasuje do tego okresu.



Od zakończenia wojen napoleońskich do 1834 r. trwał natomiast proces komasacji gruntów. Dom i wiatrak na gruncie WP nr 15-16, teren młyna Świderskiego oraz obecnego "holendra" przypadły Karlowi Heinrichowi Kellnerowi. Ponieważ księga gruntowa B7 została założona dopiero pod koniec procesu komasacji (ok. 1830 r.), nie mamy kompletu danych co do wcześniejszych właścicieli. Na podstawie koneksji rodzinnych i oznaczenia pasa gruntowego w 1817 r. mogę jedynie domniemywać, że dom młynarza (czyli późniejszą karczmę) wybudował najprawdopodobniej ojciec Karla, rzeźnik Johann Friedrich Kellner. W każdym razie aż do 1875 r. była to siedziba właściciela młynów (wiatraków w pobliżu Wojska Polskiego 15 i wiatraka, który stał na miejscu obecnego) oraz ośrodek główny majątku ziemskiego, któremu nadano później nazwę "Tczewskie Pole" (Dirschauer Feld). Karl Kellner będąc już wdowcem (żonaty z Elisabeth Ohl, córką właściciela domu podcieniowego w Różynach) sprzedał w 1865 r. swoje liczne dobra. Nabywcą został Johann Alexander Ernst Bertling - ten sam, który w 1880 r. był współzałożycielem klubu wolnomularskiego w ogrodzie na ob. Westerplatte 3. Ernst Bertling 10 lat później wyodrębnił podwórze domu z ruiną koźlaka oraz parcele obecnego wiatraka i sprzedał, a sam przeniósł się do nowowybudowanego ośrodka folwarcznego na terenie późniejszych koszar. Grunty wiatraka garbarskiego (WP nr 18/18b) kupił Wilhelm Silling, natomiast teren Wojska Polskiego 15-16 z domem i ruinami koźlaka - Euchert Hoffmann. Nie mam teraz dostępu do księgi gruntowej posiadłości (najpierw B141 a następnie B195). Z inwentarza archiwalnego wynika, że "karczmę" posiadali potem kolejno: Bernhard Berg, Traugott Hoffmann, Hermann Haslau i wreszcie Arthur Albrecht, a po nim u progu II RP - Walter Priebe. O późniejszych właścicielach polskich mowa była powyżej. "Tivoli" jest więc ciekawym przykładem siedziby zamożnego właściciela majątku ziemskiego z 1 poł. XIX w. i za bardzo nie różni się od niektórych dworków na obszarze dawnych Prus Zachodnich z tego okresu.