Wybudowanie

Regulamin forum
1. Treści i załączniki umieszczane w postach mogą być użyte w działalności Dawnego Tczewa przy zachowaniu dbałości o dane wrażliwe.
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Wybudowanie

#1

Post autor: LukaszB »

Czy ktoś zna historię Wybudowania znajdującego się na obrzeżach Tczewa. Teraz jest to kilka domów pośród sadów przy Bałdowskiej, ale Wybudowanie jest juz na mapie z 1910 roku (zu Dirschau)
Załączniki
wybudowanie.jpg
wybudowanie.jpg (266.29 KiB) Przejrzano 5479 razy
wybudowanie.jpg
wybudowanie.jpg (266.29 KiB) Przejrzano 5479 razy
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Wybudowanie

#2

Post autor: LukaszB »

Obecnie stoją tam domy na oko pamiętające II RP, a po bramie został tylko słup
Załączniki
wybudowanie 1.jpg
wybudowanie 1.jpg (248.12 KiB) Przejrzano 5431 razy
wybudowanie 1.jpg
wybudowanie 1.jpg (248.12 KiB) Przejrzano 5431 razy
wybudowanie.jpg
wybudowanie.jpg (165 KiB) Przejrzano 5431 razy
wybudowanie.jpg
wybudowanie.jpg (165 KiB) Przejrzano 5431 razy
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Wybudowanie

#3

Post autor: LukaszB »

Kolejne strzępki informacji o wybudowaniu - ze względu na okoliczne sady, w latach PRL był tam PGR ogrodniczy. Zwyczajowa nazwa tego terenu po wojnie to Szpikowo, ale może to tylko fonetyczny zapis Żbikowa w wymowie niemieckiej? :scratch
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Wybudowanie

#4

Post autor: LukaszB »

Rozmawiając z kmbmar otrzymałem kolejną informację o tym zapomnianym zakątku miasta. Po wojnie mieszkańcy ówczesnego pegeeru nazywali go Stenclówką, na pamiątkę ostatniego właściciela. Co ciekawe również na dniówkę tak mówili.
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
Awatar użytkownika

Jadzia
Moderator
Moderator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4184
Rejestracja: 30 sty 2011, o 20:23
Podziękował;: 300 razy
Otrzymał podziękowań: 290 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Wybudowanie

#5

Post autor: Jadzia »

Czyli (to nic odkrywczego :nea ) tereny należały do rodziny Stenzel/Stencel z Bałdowa - przed wojną znaczące osobistości w rejonie. O "Stenclowej" często wspominała p. Łajming w swojej książce.
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Wybudowanie

#6

Post autor: LukaszB »

Jadzia pisze:Czyli (to nic odkrywczego :nea ) tereny należały do rodziny Stenzel/Stencel z Bałdowa - przed wojną znaczące osobistości w rejonie. O "Stenclowej" często wspominała p. Łajming w swojej książce.
Dla mnie to nowa wiedza ;) Oznacza to, że po wojnie pozostali jacyś mieszkańcy, którzy przekazali historię tego miejsca. Chyba w niedzielę się tam wybiorę z konkretnym pytaniem :whistle
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Wybudowanie

#7

Post autor: LukaszB »

Wybudowanie na mapie geodezyjnej z 1881 roku
Załączniki
wybudowanie.jpg
wybudowanie.jpg (161.52 KiB) Przejrzano 5303 razy
wybudowanie.jpg
wybudowanie.jpg (161.52 KiB) Przejrzano 5303 razy
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Wybudowanie

#8

Post autor: Wałasz »

Jadzia pisze: 22 lut 2013, o 20:26Czyli (to nic odkrywczego :nea ) tereny należały do rodziny Stenzel/Stencel z Bałdowa - przed wojną znaczące osobistości w rejonie. O "Stenclowej" często wspominała p. Łajming w swojej książce.
Próbowałem to ustalić, ale niestety mi się nie udało z uwagi na fakt, że w zasobach Starostwa Powiatowego w Tczewie nie ma wszystkich map geodezyjnych z terenów na pograniczu Tczewa i Bałdowa. Pozostaje zatem jedynie domniemywanie na bazie innych źródeł.
Nie mam wcale pewności, czy to na pewno teren rodziny Stencel, zwłaszcza że jak wynika z ustaleń Piotra i Tomasza Kajzerów ("Historia tczewskich Górek", przypis na s. 39) majątek Herberta Goertza (gospodarstwo z siedzibą przy ob. 30 stycznia 30) obejmował również m.in. tereny dzisiejszych sadów. Mogłoby być tak, że zarówno zabudowania przy Szklanych Domach, jak i na Wybudowaniu należały do niego. Posiadłości tej rodziny rozciągały się prawdopodobnie od Tczewa/Czyżykowa po Bałdowo - w księgach matrykuł gruntowych dla tych terenów nazwisko Goertz przewija się często. Niestety, z powodu braku wspomnianych map trudno dokładnie zlokalizować te nieruchomości na mapach, zwłaszcza że jakieś grunty pod Czyżykowem posiadał również Bruno Claasen - jednak czy to było przy Wybudowaniu, czy bliżej Ceglarskiej/Knybawy, to trudno mi na tą chwilę stwierdzić.
LukaszB pisze: 22 lut 2013, o 15:47 Rozmawiając z kmbmar otrzymałem kolejną informację o tym zapomnianym zakątku miasta. Po wojnie mieszkańcy ówczesnego pegeeru nazywali go Stenclówką, na pamiątkę ostatniego właściciela. Co ciekawe również na dniówkę tak mówili.
Ale to chyba nie chodzi o Wybudowanie. Na granicy Bałdowa (jeszcze w jego obrębie), w drodze do Narków, jest mała osada / ulica nazywana Stenclówką, która występuje również na starych mapach. Tam chyba raczej urzędował obszarnik Stencel. Widać też na mapie zabudowania ówczesnych właścicieli ziemskich z Bałdowa, w tym największy folwark należący prawdopodobnie do Ziehma (przy ob. Długiej 9 i 10).
Obrazek
O Stenclówce pisał też: viewtopic.php?f=102&t=383&p=39856&hilit ... wka#p39856. Poza tym obszarników przypisywano do określonych miejscowości przede wszystkim według miejsca zamieszkania oraz gdzie leżała większość posiadanych terenów. Gdyby faktycznie "Stenclówka" znajdowała się jednak na Wybudowaniu, to Stencel w księdze gospodarstw rolnych raczej widniałby w rejestrze tczewskim (Wybudowanie było częścią ówczesnego Czyżykowa), a nie bałdowskim.
Za ten post autor Wałasz otrzymał podziękowanie:
LukaszB (9 paź 2019, o 19:51)
Ocena: 12.5%

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Wybudowanie

#9

Post autor: Wałasz »

No i tu zaskoczenie - właścicielem gospodarstwa na Wybudowaniu na pewno nie był Goertz. Mapa parcelacji jego majątku z poł. lat 40. wskazuje, iż jest to część Czyżykowa znajdująca się poza jego gospodarstwem (por. viewtopic.php?f=126&t=990&start=20#p65149).
Wybudowanie&Goertz.JPG
Właścicielem nie był też ani Stencel, ani tym bardziej Ziehm, Claassen czy jeszcze inny posiadacz wielkoziemski z powiatu tczewskiego. Jak się okazuje trzeba być ostrożnym w przypisywaniu kolejnych własności zamożnym ziemianom z okolic, bo rolników na naszych terenach nie brakowało. W aktach nadzoru budowlanego tczewskiego magistratu udało mi się znaleźć teczkę oznaczoną jako "Abbau Zeisgendorferstrasse 2" (Archiwum UM w Tczewie nr 72). Strzał w dziesiątkę - lokalizacja budynków i dróg na szkicu sytuacyjnym nieruchomości ewidentnie wskazuje, iż jest to obecny teren Wybudowania. Niestety, niewiele pozostało już z tego, co było - jedynie obiekt gospodarczy sąsiadujący od południa z domem nr 4.
Wybudowanie-Magistrat.jpg
Wybudowanie-GMaps.jpg
We wspomnianych aktach jako właściciel wymieniany jest w 1911 r. niejaki Karl Peckruhn. Polska mapa z 1934 r. wskazuje, iż teren ten był nazywany wówczas "Tczewskim Wybudowaniem", czyli podobnie jak to ma miejsce dziś.
Obrazek
Pozostaje zatem zajrzeć np. do Księgi Adresowej Miasta Tczewa i Pelplina z 1924 r.. Pod adresem "Wybudowanie" pojawiają się nazwiska robotników (zapewne rolnych), takie jak E. Brongoszewski, J. Wołosowicz oraz M. Tański i wreszcie rolnik - Antoni Krause. Ten ostatni najprawdopodobniej był właścicielem (lub dzierżawcą / zarządcą) tego gospodarstwa w czasach II RP. Swoją drogą, ciekawe, czy to był Niemiec czy Polak? Dalszych losów majątku nie udało się na ten moment ustalić. Wszystko wskazuje na to, że po wojnie weszło w skład kombinatu ogrodniczego "Malinowo".
Za ten post autor Wałasz otrzymał podziękowania (total 2):
LukaszB (17 paź 2019, o 17:26) • mirza3 (26 paź 2019, o 22:08)
Ocena: 25%
ODPOWIEDZ