Pass - przeprawa

Regulamin forum
1. Treści i załączniki umieszczane w postach mogą być użyte w działalności Dawnego Tczewa przy zachowaniu dbałości o dane wrażliwe.
Awatar użytkownika

Autor Tematu
zet48
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4415
Rejestracja: 30 sty 2011, o 19:05
Lokalizacja: Tczew / Gdańsk
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 22 razy
Kontakt:

Pass - przeprawa

#1

Post autor: zet48 »

Nie wiem czy to pasuje do tego wątku ...ale na pewnej mapie okolic Gdańska z 1720 roku znalazłem coś dziwnego.
To nie cmentarz ale może inna pamiątka po szwedach. Na tej mapie na zachód od Tczewa przy Suchostrzygach widzimy twierdze ...czy ktoś wie gdzie to dokładnie było?
Załączniki
Danzig 1720.jpg
Danzig 1720.jpg (340.86 KiB) Przejrzano 5162 razy
Danzig 1720.jpg
Danzig 1720.jpg (340.86 KiB) Przejrzano 5162 razy
"Od dziś dzień , do końca świata w ludzkiej będziem pamięci, My wybrani - Kompania Braci, Kto dziś wespół ze mną krew przeleje ten mi Bratem"
Awatar użytkownika

be-good
Koordynator
Koordynator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4761
Rejestracja: 2 lut 2011, o 20:15
Znajomość języków obcych: English, Deutsch, Pусский
Lokalizacja: Najpierw Czyżykowo, potem Bajkowe, obecnie Górki, za jakiś czas - Rokitki :( ...
Podziękował;: 191 razy
Otrzymał podziękowań: 145 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Pass - przeprawa

#2

Post autor: be-good »

W poście: viewtopic.php?p=36158#p36158
zet48 pisze:Wpadła mi w ręce mapa Gdańska i okolic datowana na 1720 rok. Na samym jej brzegu widać fragment umocnień Tczewa ...ale mnie interesuje "obiekt" znajdujący się niżej - na zachód od Tczewa. Wygląda jak jakaś twierdza - na mapie podpisano ją "Pass" ktoś wie co to może być?
Obrazek

Na sprzedawanej niedawno na eBay mapie, datowanej około 30 lat przed Twoją, widać bardzo podobne odzwierciedlenia miejsc w okolicy, w tym "Pass"
Tak jak napisałem kiedyś, przeprawa między Śliwinami a Lubiszewem miała kiedyś wielkie znaczenie w lądowej komunikacji na trasie Gdańsk - Polska centralna. Kontrola nad tym miejscem była kluczowa, WG mnie gdzieś w okolicy wyniesienia tzw Małych Rokitek musiały znajdować się, choćby nieduże, ufortyfikowania:
$_57 (4).jpg
$_57 (4).jpg (318.58 KiB) Przejrzano 5203 razy
$_57 (4).jpg
$_57 (4).jpg (318.58 KiB) Przejrzano 5203 razy
Gdyby nasz nowy Forumowicz @Q-BAS wyjawił źródło pochodzenia swojego avatara, najprawdopodobniej mielibyśmy trzeci wizerunek miejsca "Pass" na starych mapach :) :

Obrazek
Awatar użytkownika

Q-BAS
Przybysz
Przybysz
Reakcje:
Posty: 39
Rejestracja: 11 sty 2015, o 14:04
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 0
Kontakt:

Re: Pass - przeprawa

#3

Post autor: Q-BAS »

Podprowadziłem z tego FORUM lub wykorzystałem link podwieszony pod którymś z postów. Bo śliczna jest to mapa. Zawsze zastanawiał mnie ten wizerunek Tczewa. Widziałem go wcześniej, jako koszmarną reprodukcję, w książce pana Landowskiego. Gdy tylko zobaczyłem go w tak OKAZAŁEJ formie (razem z Gdańską Głową na jednym arkuszu !), to postanowiłem go sobie przywłaszczyć. Ale jeżeli kogoś tym uraziłem, to z góry przepraszam i zaraz go zmienię.
Załączniki
Tczew_1657.jpg
Tczew_1657.jpg (158.78 KiB) Przejrzano 5174 razy
Tczew_1657.jpg
Tczew_1657.jpg (158.78 KiB) Przejrzano 5174 razy
Awatar użytkownika

be-good
Koordynator
Koordynator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4761
Rejestracja: 2 lut 2011, o 20:15
Znajomość języków obcych: English, Deutsch, Pусский
Lokalizacja: Najpierw Czyżykowo, potem Bajkowe, obecnie Górki, za jakiś czas - Rokitki :( ...
Podziękował;: 191 razy
Otrzymał podziękowań: 145 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Pass - przeprawa

#4

Post autor: be-good »

Q-BAS pisze:... jeżeli kogoś tym uraziłem, to z góry przepraszam i zaraz go zmienię.
Nie to miałem na myśli :) - sam nie skojarzyłem żródła tego fragmentu.
Awatar użytkownika

Q-BAS
Przybysz
Przybysz
Reakcje:
Posty: 39
Rejestracja: 11 sty 2015, o 14:04
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 0
Kontakt:

Re: Pass - przeprawa

#5

Post autor: Q-BAS »

zet48 pisze:Wpadła mi w ręce mapa Gdańska i okolic datowana na 1720 rok. Na samym jej brzegu widać fragment umocnień Tczewa ...ale mnie interesuje "obiekt" znajdujący się niżej - na zachód od Tczewa. Wygląda jak jakaś twierdza - na mapie podpisano ją "Pass" ktoś wie co to może być?
Nie wiem co oznaczać może, w tym przypadku, słowo "Pass" ale przypuszczam, że ten Obiekt, to jakaś pozostałość po przepychankach szwedzko-prusko-sasko-rosyjskich. Szczególnie Szwedzi celowali w takich "forcikach" , przy drogach, na przeprawach. Trzeba się będzie pochylić nad tematem.

Na zachód od Tczewa na przedpolu, dzieła koronowego, widać również maleńki, sympatyczny, prostokątny szańczyk. Coś na kształt lunety. To może świadczyć, że fortyfikacje zwrócone były frontem w kierunku Gdańska.
Awatar użytkownika

be-good
Koordynator
Koordynator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4761
Rejestracja: 2 lut 2011, o 20:15
Znajomość języków obcych: English, Deutsch, Pусский
Lokalizacja: Najpierw Czyżykowo, potem Bajkowe, obecnie Górki, za jakiś czas - Rokitki :( ...
Podziękował;: 191 razy
Otrzymał podziękowań: 145 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Pass - przeprawa

#6

Post autor: be-good »

Q-BAS pisze:...Nie wiem co oznaczać może, w tym przypadku, słowo "Pass"...
...szczególnie Szwedzi celowali w takich "forcikach" , przy drogach, na przeprawach.
Słowa "PASS" nie należy traktować tu jako pierwszego w słowniku "PRZEŁĘCZ", ale właśnie jako używane dawniej znaczenie "PRZEPRAWA".
Kto nie wierzy, niech gÓgluje na przykład "Paß über die Weichsel" lub "Paß über den Rhein" - same wyniki "z epoki" :) ...

Po zastanowieniu - Pass z mapy bliższy jest CHYBA miastu niż grobla na drodze Śliwiny - Lubiszewo; jest gdzieś w rejonie obecnych Rokitek lub nawet bliżej :scratch ...
Wiemy, że w tamtym okresie GDZIEŚ TAM (nie wiemy dokładnie gdzie) istniał dwór tczewskich starostów).

CZYTAĆ: viewtopic.php?p=19202#p19202
Awatar użytkownika

mirza3
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 499
Rejestracja: 6 lut 2011, o 20:29
Lokalizacja: Gdańsk
Podziękował;: 382 razy
Otrzymał podziękowań: 82 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Pass - przeprawa

#7

Post autor: mirza3 »

be-good pisze:... Po zastanowieniu - Pass z mapy bliższy jest CHYBA miastu niż grobla na drodze Śliwiny - Lubiszewo; jest gdzieś w rejonie obecnych Rokitek lub nawet bliżej ...
Zdecydowanie potwierdza to nosząca zawiły tytuł mapa holenderskiego kartografa Johannesa Janssoniusa datowana około roku 1640, którą w całości podziwiać można na stronie Goetzfried Antique Maps:
Tractuum Borussiae, circa Gedanum et Elbingam, ab Incolis Werder Appellati, cum Adiuncta Neringia, Nova et Elaboratißima Delineatio
Pass.jpg
fragment mapy "Tractuum Borussiae..." Janssoniusa, ze strony vintage-maps.com
Pass.jpg (162.02 KiB) Przejrzano 5134 razy
fragment mapy "Tractuum Borussiae..." Janssoniusa, ze strony vintage-maps.com
fragment mapy "Tractuum Borussiae..." Janssoniusa, ze strony vintage-maps.com
Pass.jpg (162.02 KiB) Przejrzano 5134 razy
Lokuje ona zagadkowy fort wyraźnie pomiędzy Suchostrzygami a Rokitkami i raczej bliżej tych pierwszych.

Być może znajdował się on przy drodze prowadzącej z Tczewa do przejścia przez dolinę Motławy pod Szpangawą, przy skrzyżowaniu z drogą wiodącą z Suchostrzyg do Rokitek, które było miejscem polsko-szwedzkich zmagań z roku 1627, przedstawionych na mapie z postu zet48@Bitwy pod Tczewem w rejonie Rokitek i Lubiszewa

Obrazek

Układ tych dróg zachował się do czasów budowy kolejowej łącznicy Górki-Zajączkowo, co widać na mapie topograficznej z roku 1918, przedstawiającej konfigurację terenu wg danych z roku 1908:
drogi.jpg
fragment mapy Messtichblat 1978_Dirschau, ze strony mapy.eksploracja.pl
drogi.jpg (380.13 KiB) Przejrzano 5134 razy
fragment mapy Messtichblat 1978_Dirschau, ze strony mapy.eksploracja.pl
fragment mapy Messtichblat 1978_Dirschau, ze strony mapy.eksploracja.pl
drogi.jpg (380.13 KiB) Przejrzano 5134 razy
"To co daje nam szczęście, nie jest fikcją"
Pozdrawiam
Awatar użytkownika

Michał
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 395
Rejestracja: 4 lut 2011, o 15:33
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 19 razy
Kontakt:

Re: Pass - przeprawa

#8

Post autor: Michał »

Panowie, nie chciał bym was martwić, ale spójrzcie dokładniej na rzeczoną mapkę z fortem i przeanalizujcie jej topograficzną precyzję...

Niestety nie jest to arcydzieło kartograficzne i mamy tam nie tylko dużą swobodę w odwzorowaniu położenia poszczególnych miejscowości, ale nawet spore błędy rzeczowe (bieg Motławy, dziwne nazwy miejscowości itd.) Co oznacza, że najpewniej autor mapy nie tworzył jej z autopsji. Ergo ów fort może leżeć gdziekolwiek na zachód od Tczewa.

Natomiast niezależnie od różnorakich datowań mapa przedstawia nam sytuację z połowy XVII wieku, być może jeszcze sprzed potopu!
Awatar użytkownika

be-good
Koordynator
Koordynator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4761
Rejestracja: 2 lut 2011, o 20:15
Znajomość języków obcych: English, Deutsch, Pусский
Lokalizacja: Najpierw Czyżykowo, potem Bajkowe, obecnie Górki, za jakiś czas - Rokitki :( ...
Podziękował;: 191 razy
Otrzymał podziękowań: 145 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Pass - przeprawa

#9

Post autor: be-good »

Michał pisze:(...) Natomiast niezależnie od różnorakich datowań mapa przedstawia nam sytuację z połowy XVII wieku, być może jeszcze sprzed potopu!
Tak, mapa ta jest do kupienia pod tym linkiem: http://allegro.pl/ShowItem2.php?item=62 ... st-visited
Według opisu, została opracowana już podczas pobytu w naszym mieście "Lwa Północy" :tongue3 ( opracowana na potrzeby wojsk szwedzkich po zajęciu przez nie Żuław w roku 1626 ) , a wydana (ten egzemplarz) w Amsterdamie przez Joannesa Janssoniusa w roku 1641. Pozostaję pod wrażeniem jej (relatywnej jak na lata powstania) dokładności.
Jej pełna nazwa to: "TRACTUUM BORUSSIAE circa Gedanum et Elbingam ab incolis WERDER appellati cum adiuncta NERINGIA nova et elaboratissima delineatio Authore Olao Ioannis Gotho", autorem mapy jest Olaf Hansson Svart (inne formy nazwiska to Olaus Joannes Gotho i Olof Hansson Ornehufvud).

Mapa najprawdopodobniej "pójdzie" w piątek za sporo ponad tysiąc złotych polskich... :scratch

Oto kolorowa całość mapy...:
1.jpg
1.jpg (267.77 KiB) Przejrzano 5066 razy
1.jpg
1.jpg (267.77 KiB) Przejrzano 5066 razy
... i jej fragment z naszym "Passem" / "Przeprawą" zestawiony z jedną z pierwszych porządnych map z początku XIX wieku:
6.jpg
6.jpg (199.12 KiB) Przejrzano 5066 razy
6.jpg
6.jpg (199.12 KiB) Przejrzano 5066 razy
mirza3 pisze:
Być może znajdował się on przy drodze prowadzącej z Tczewa do przejścia przez dolinę Motławy pod Szpangawą, przy skrzyżowaniu z drogą wiodącą z Suchostrzyg do Rokitek, które było miejscem polsko-szwedzkich zmagań z roku 1627, przedstawionych na mapie z postu zet48@Bitwy pod Tczewem w rejonie Rokitek i Lubiszewa

Miejsce "Passu" / "Przeprawy" po analizie Mirzy Trzeciego wydaje się (cytat z Prezesa :nose ) "oczywistą oczywistością"... :ok

Do czasów niedługo po zaborze 1772 był to najkrótszy porządny łącznik drogowy do Gdańska; podchodząc do Tczewa od Dąbrówki i Szpęgawy potencjalny agresor po przebyciu wąskiej grobli na podmokłym terenie musiałby wspiąć się pod spore wyniesienie, przebyć Rów Młyński po słowiańsku pieszczotliwie zwany "Milenem" i wyczerpany drałować dalej kilka kilometrów do miasta...
Pytanie, kiedy bastion przestał istnieć (?).
Mapa sprzed dwustu lat nie wykazuje już nic takiego w tym miejscu, po kilkudziesięciu latach przedarła się tam kolej znosząc ewentualne umocnienia ziemne na swojej trasie.

===================================================
EDYTUJĘ 10.06.2016: Mapa znalazła nabywcę -
zgodnie z moimi podejrzeniami ostatecznie kosztowała ponad 1300 PLN-ów :o ...
ODPOWIEDZ