Lokalizacja miejskiej cegielni XIII - XIV wiek

Regulamin forum
1. Treści i załączniki umieszczane w postach mogą być użyte w działalności Dawnego Tczewa przy zachowaniu dbałości o dane wrażliwe.
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Lokalizacja miejskiej cegielni XIII - XIV wiek

#1

Post autor: LukaszB »

W temacie Czyżykowa pojawiła się kwestia miejskiej cegielni, która miała się przy/we wsi znajdować.

Z racji bogatych zasobów gliny, w okolicy obecnych garaży przy ul. Ceglarskiej już od XIV w. funkcjonowała cegielnia. Z zachowanych dokumentów archiwalnych wiadomo, że produkowano tam między innymi: cegły dla miasta Gdańska (w latach 1379-1381) i Zamku Krzyżackiego w Malborku (w latach 1413-1414), dachówki dla Kościoła Mariackiego w Gdańsku (w latach 1320-1330) i dla Zamku Krzyżackiego w Malborku (w 1412 r.)[1]. Cegielnia istniała jeszcze na przełomie XIX i XX w.

Tekst z wikipedii został opracowany na podstawie Historii Tczewa Długokęckiego str 57:

Z nadania Czyżykowa Fryderykowi von Eppingen wynika [1451], że otrzymał on wyspę i rybołówstwo na Wiśle, w granicach od cegielni w Tczewie (gleich der czigelschewne czu Dirszaw) do rzeki Dybrok. Stąd też wniosek, że położona była ona na południe od murów miejskich.

Wszystko jasne? Oczywiście, ze nie :nea Ten sam autor na stronie 29 napisał o górze Samayte (teren dawnego dworca kolejowego):

Wzniesienie znajdowało się [1580]wewnątrz granic miasta między dworem młyńskim i cegielnią miejską. Dwór młyński znajdował się zapewne w bezpośrednim sąsiedztwie młyna, cegielnia zaś według planu z 1776 roku położona na północ od niego



Moim skromnym zdaniem nie było w tym czasie dwóch cegielni. Dlaczego założono, że prawo do połowu ryb dla von Eppinga nie obejmowało Wisły w rejonie miasta? Patrząc w ten sposób mógł on rybaczyć od Dybroka do cegielni na północ od dworu młyńskiego. Czy ktoś pomoże rozwiązać tę zagadkę?
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
Awatar użytkownika

be-good
Koordynator
Koordynator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4761
Rejestracja: 2 lut 2011, o 20:15
Znajomość języków obcych: English, Deutsch, Pусский
Lokalizacja: Najpierw Czyżykowo, potem Bajkowe, obecnie Górki, za jakiś czas - Rokitki :( ...
Podziękował;: 191 razy
Otrzymał podziękowań: 145 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Lokalizacja miejskiej cegielnia XIII - XIV wiek

#2

Post autor: be-good »

Tczewska cegielnia MIEJSKA działała do końca XVIII wieku za Bramą Księżą/Kleszą. Tak też podaje Raduński (str 37).
Ziegeleie.JPG
Ziegeleie.JPG (146 KiB) Przejrzano 1476 razy
Ziegeleie.JPG
Ziegeleie.JPG (146 KiB) Przejrzano 1476 razy
Pierwszy cytat podaje informacje dotyczące cegielni czyżykowskiej. Też nie rozumiem skąd w cytacie drugim wniosek o cegielni MIEJSKIEJ na południe od murów miejskich.

W samym Czyżykowie nawet sto lat temu była więcej niż jedna cegielnia:
Obrazek Obrazek

viewtopic.php?p=4258#p4258" onclick="window.open(this.href);return false;
Awatar użytkownika

Chris
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 334
Rejestracja: 17 lip 2012, o 10:51
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 2 razy
Kontakt:

Re: Lokalizacja miejskiej cegielnia XIII - XIV wiek

#3

Post autor: Chris »

Ale przecież każda z tych cegielni jest na południe od Tczewa, a więc na południe od murów miejskich. W czym problem?
Awatar użytkownika

be-good
Koordynator
Koordynator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4761
Rejestracja: 2 lut 2011, o 20:15
Znajomość języków obcych: English, Deutsch, Pусский
Lokalizacja: Najpierw Czyżykowo, potem Bajkowe, obecnie Górki, za jakiś czas - Rokitki :( ...
Podziękował;: 191 razy
Otrzymał podziękowań: 145 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Lokalizacja miejskiej cegielnia XIII - XIV wiek

#4

Post autor: be-good »

Bo na północ od murów też były cegielnie, ewidentnie tczewskie; nie wiem, czy za tczewską uważano cegielnię (cegielnie) w Czyżykowie.
Mapki:

Obrazek
(MBP Tczew).
Ziegeleie.JPG
Ziegeleie.JPG (113.83 KiB) Przejrzano 1480 razy
Ziegeleie.JPG
Ziegeleie.JPG (113.83 KiB) Przejrzano 1480 razy
Von Eppingen miał przywilej łowienia mniej więcej od dzisiejszych mostów do ujścia Dryboka. Gdyby chodziło o odcinek od czyżykowskiej cegielni do ujścia rzeczki - byłby on "mikroskopijny" :)
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Lokalizacja miejskiej cegielnia XIII - XIV wiek

#5

Post autor: LukaszB »

be-good pisze:Tczewska cegielnia MIEJSKA działała do końca XVIII wieku za Bramą Księżą/Kleszą. Tak też podaje Raduński (str 37).
Pierwszy cytat podaje informacje dotyczące cegielni czyżykowskiej. Też nie rozumiem skąd w cytacie drugim wniosek o cegielni MIEJSKIEJ na południe od murów miejskich.
No właśnie nie. Czy miasto posiadające cegielnie pozwoliłoby, aby w pobliżu była inna cegielnia zabierająca surowce i zlecenia? To nie te czasy ;)
Cały wywód o cegielni na Czyżykowie opiera się o interpretacje zdania "w granicach od cegielni w Tczewie (gleich der czigelschewne czu Dirszaw) do rzeki Dybrok." Dla mnie jest to wskazówka, że mowa o cegielni w Tczewie czyli miejskiej. Wiem, że później na Czyżykowie były cegielnie, ale to nie znaczy, że jakaś tam działała 700 lat temu.

Chrisu cegielnia miejska była na północ od murów miejskich

EDYTA
be-good pisze:Von Eppingen miał przywilej łowienia mniej więcej od dzisiejszych mostów do ujścia Dryboka. Gdyby chodziło o odcinek od czyżykowskiej cegielni do ujścia rzeczki - byłby on "mikroskopijny" :)
Dokładnie tak :ok
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
Awatar użytkownika

be-good
Koordynator
Koordynator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4761
Rejestracja: 2 lut 2011, o 20:15
Znajomość języków obcych: English, Deutsch, Pусский
Lokalizacja: Najpierw Czyżykowo, potem Bajkowe, obecnie Górki, za jakiś czas - Rokitki :( ...
Podziękował;: 191 razy
Otrzymał podziękowań: 145 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Lokalizacja miejskiej cegielnia XIII - XIV wiek

#6

Post autor: be-good »

Moje czytanie ze zrozumieniem... :facepalm

Z dokumentu nadania Czyżykowa Fryderykowi von Eppingen wynika, że otrzymał on wyspę (zandt) i rybołówstwo na Wiśle, w granicach od cegielni w Tczewie (gleich der czigelsch[e]wne czu Dirszaw) do rzeki Drybok. Stąd wniosek, że położona była ona na południe od murów miejskich.

Zaimek osobowy "ONA" dotyczy wyspy, a nie, jak ja zrozumiałem, cegielni :lol: :facepalm


Obrazek
(Z zasobów MBP w Tczewie).

Jeśli ktoś nie boi się czytania - pośmieje się troszkę... 8-) :
http://www.old.portalpomorza.pl/aktualnosci/9/6039

Pierwsze wzmianki o tczewskiej cegielni można znaleźć w dokumentach z końca XIV wieku. Wtedy to obszar Czyżykowa został nadany Fryderykowi von Eppingen, a jego granice wytyczono myśląc właśnie o miejscu produkcji. Z pewnością więc można powiedzieć, że cegielnia znajdowała się na południe od miejskich murów.

Długowieczny ten von Eppingen 8-) .
Awatar użytkownika

Jadzia
Moderator
Moderator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4184
Rejestracja: 30 sty 2011, o 20:23
Podziękował;: 300 razy
Otrzymał podziękowań: 290 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Lokalizacja miejskiej cegielnia XIII - XIV wiek

#7

Post autor: Jadzia »

Dorzucę kilka groszy w temacie cegielni z tamtego okresu. Niestety, żaden z tych groszy nie lokalizuje dokładnie jej/ich umiejscowienia :nea
"Do większych osiągnięć gospodarczych zali-...:
Image (24).jpg
Image (24).jpg (369.22 KiB) Przejrzano 1476 razy
Image (24).jpg
Image (24).jpg (369.22 KiB) Przejrzano 1476 razy
E. Rozenkraz: "Zabytkowy Tczew", 1978 r.
023.jpg
023.jpg (142.7 KiB) Przejrzano 1476 razy
023.jpg
023.jpg (142.7 KiB) Przejrzano 1476 razy
024.jpg
024.jpg (225.27 KiB) Przejrzano 1476 razy
024.jpg
024.jpg (225.27 KiB) Przejrzano 1476 razy
E. Rozenkranz: "Dzieje Tczewa", 1999 r.
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Lokalizacja miejskiej cegielnia XIII - XIV wiek

#8

Post autor: LukaszB »

Jadzia pisze:Dorzucę kilka groszy w temacie cegielni z tamtego okresu. Niestety, żaden z tych groszy nie lokalizuje dokładnie jej/ich umiejscowienia
Ale wyraźnie wskazuje na dwie cegielnie. Może chodziło o moce przerobowe? W XIV wieku oprócz tysięcy cegieł zużytych w samym mieście dalsze tysięcy sprzedano w regionie.
PS. Gdyby okazało się, że cegielnia miejska powstała za Sambora to mielibyśmy niezła sensacje
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
Awatar użytkownika

mirza3
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 499
Rejestracja: 6 lut 2011, o 20:29
Lokalizacja: Gdańsk
Podziękował;: 382 razy
Otrzymał podziękowań: 82 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Lokalizacja miejskiej cegielnia XIII - XIV wiek

#9

Post autor: mirza3 »

W przywileju Władysława Łokietka dla Tczewa, wydanym 29 kwietnia 1299 r. (tym od łaźni) jest także mowa o przekazaniu miastu do wspólnego użytkowania wzgórza pod miastem, sięgającego aż do większej doliny.

... Damus eciam ipsis montem adiacentem civitati iam prefate usque ad vallem maiorem, in quo quaslibet utilitates, quas excogitare poterunt, pro communibus usibus universitatis civium eis liceat libere construere et edificare. ...

Max Perlbach, Pommerellisches Urkundenbuch
[/cytat]
Oba te nadania miały przyczynić się do poprawy kondycji miasta.
Szukając wytłumaczenia, jakież to korzyści przynieść mogło miastu pobliskie wzgórze, przychodzi na myśl, że mogło być ono potrzebne tczewianom do eksploatacji złóż surowca dla miejskiej cegielni, tak znakomicie prosperującej w czasach krzyżackich. Powodzenie to nie było najpewniej przypadkowe i wynikać mogło z doświadczenia tczewskich mieszczan nabytego przy prowadzeniu takiego przedsiębiorstwa w przeszłości. Stanowić to może dowód pośredni na funkcjonowanie cegielni w Tczewie "ab urbe condita".
"To co daje nam szczęście, nie jest fikcją"
Pozdrawiam
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Lokalizacja miejskiej cegielni XIII - XIV wiek

#10

Post autor: LukaszB »

Czy wiemy coś o "mocach produkcyjnych" wczesnośredniowiecznych cegielni? Czy mistrz ceglarski był wysokiej klasy specjalistą - nie był to fach powszechny i trudny w nauce?
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
ODPOWIEDZ