Rozwój sieci kolejowych w początkach istnienia kolei w Europie był rezultatem różnorodnych, niezależnych przedsięwzięć, co zaowocowało podobną różnorodnością zastosowanych rozwiązań technicznych, w tym także szyn stosowanych do budowy torów. O ile z końcem lat 30-tych XIX wieku, za przykładem kolei angielskich upowszechnił się, stosowany do dzisiaj, profil szerokostopowej szyny typu Vignoles'a, to w kwestii rozmiarów panowała ogromna różnorodność, do której przyczyniał sie dodatkowo, powodowany rozwojem technicznym, szybki wzrost tonażu i prędkości składów.
Koleje pruskie, których liczne pozostałości dziś jeszcze znajdujemy, były znakomitym przykładem tej różnorodności. Pochodzące sprzed II wojny zestawienia typów szyn stosowanych w samych kolejach pruskich obejmowały ponad 180 pozycji. Przejmowanie w latach 70-tych XIX wieku kontroli nad liniami kolejowymi przez państwo, które w końcu doceniło ich gospodarcze a zwłaszcza militarne znaczenie, doprowadziło do pewnej normalizacji stosowanych szyn. Na początku XX wieku liczba znormalizowanych typów szyn stoowanych w kolejach pruskich doszła do 17.
W poniższym zestawieniu starałem się zebrać charakterystyki możliwie szerokiego zakresu różnych rodzajów szyn kolei pruskich, w tym także stosowanych w kolejach polnych i wąskotorowych, których relikty możemy dziś znaleźć w najróżniejszych wtórnych zastosowaniach. Ujęte zostały również typy szyn stosowane w innych rejonach Niemiec oraz nowsze typy szyn, które pojawiły się w latach 20-tych XX wieku, a także, dla porównania, szyny stosowane wspólcześnie.
- Szyny.jpg (266.75 KiB) Przejrzano 2286 razy
- Szyny.jpg (266.75 KiB) Przejrzano 2286 razy
W miejscach przedstawionych we wcześniejszych postach, na Jana z Kolna i 1 Maja, znaleźć można pozostałości szyn typu Form 4, stosowanych w kolejach pruskich do roku 1885 oraz odpowiadającego mu, stosowanego później nowszego profilu Form 10, wykorzystywanego już tylko na liniach o drugorzędnym znaczeniu.
- ul. 1 Maja
- BV.JPG (232.27 KiB) Przejrzano 2286 razy
- ul. 1 Maja
- BV.JPG (232.27 KiB) Przejrzano 2286 razy
Spośród pochodzących z II połowy XIX wieku szyn różnych wytwórców, niewątpliwie najstarszym jest profil, znakowany BV, o dużych zbieżnościach główki, cechujących niezbyt zaawansowaną technologię walcowania. Poza szerokością stopy (98-100 mm), pozostałe wymiary profilu odpowiadają Form 4.
- ul. 1 Maja 24
- BV 58.JPG (194.58 KiB) Przejrzano 2286 razy
- ul. 1 Maja 24
- BV 58.JPG (194.58 KiB) Przejrzano 2286 razy
BV może oznaczać walcownię Bochumer Verein, koncernu górniczego z siedzibą w Bochum, powstałego z założonej w 1842 roku odlewni staliwa, znanego później jako Bochumer Verein für Bergbau und Gußstahlfabrikation.Jeżeli kolejne dwa znaki cechy zinterpretować jako 58, to szyna ta mogła być wyprodukowana w 1858 roku. Udokumentowane profile tego typu pochodzą najpóźniej z końca lat 60-tych.
Nawiasem mówiąc, taka właśnie szyna pełni funkcję wspornika balkonu z poprzedniego postu.
Większość szyn jest datowana w sposób nie budzący większych watpliwości, zidentyfikować też można wytwórców sporej części z nich.
- ul. 1 Maja
- Phoenix_1869.JPG (213.5 KiB) Przejrzano 2286 razy
- ul. 1 Maja
- Phoenix_1869.JPG (213.5 KiB) Przejrzano 2286 razy
- ul. Jana z Kolna
- Phoenix.JPG (164.32 KiB) Przejrzano 2286 razy
- ul. Jana z Kolna
- Phoenix.JPG (164.32 KiB) Przejrzano 2286 razy
Phoenix AG
Phoenix AG für Bergbau und Hüttenbetrieb, koncern górniczo-hutniczy powstaly ze spólki akcyjnej założonej w 1852 roku w Eschweiler-Aue, w Nadrenii, prowadził działalność w zakładzie w Laar (od 1905 dzielnica Duisburga). W roku 1906 połączył się z Hörder Bergwerks- und Hütten-Verein. W 1966 został przekształcony w Thyssen Röhrenwerke AG, od 1970 - Mannesmannröhren-Werke AG.
- ul. 1 Maja
- Heinrichshutte_1871.JPG (149.53 KiB) Przejrzano 2286 razy
- ul. 1 Maja
- Heinrichshutte_1871.JPG (149.53 KiB) Przejrzano 2286 razy
Henrichshütte
zakłady hutnicze w Hattingen w Zagłębiu Ruhry, założone w 1854 roku, działały do 2004 roku, obecnie przekształcone w muzeum techniki