Tczewskie i kociewskie wątki w ruchu młodokaszubskim

[emka]

W numerze majowym z 1939 r. "Gońca Pomorskiego" w rubryce "Kronika miejscowa" jest informacja o procesie sądowym, w którym oskarżeni są mężczyźni, którzy dokonali napadu na plebanię ks. Bolesława Piechowskiego. Ukradli mu płaszcze i teczkę z dokumentami, którą zakopali pod Bożą męką i za papierosy ujawnili księdzu owo tajemnicze miejsce. Płaszczy nie odzyskano. Więcej informacji: http://mbp.tczew.pl/digitalizacja/gazet ... rget6.html" onclick="window.open(this.href);return false;
Mam spore wątpliwości, czy to chodzi o "naszego" ks. B. Piechowskiego, bowiem podana jest miejscowość Lubichowo, nie Lubiszewo. Z drugiej strony wydaje mi się, że parę lat temu ten artykuł pokazywał mi krewny ks. Piechowskiego.

[sursum]

Lubiszewo różnie zapisywano. Zerknij do Narodowego Archiwum Cyfrowego. Zamieszczono tam ołtarz Wandy Chełmońskiej z kościoła w Lubieszowie pod Tczewem. Link: http://www.audiovis.nac.gov.pl/obraz/11 ... bc650d92c/" onclick="window.open(this.href);return false;
Lubieszów, Lubiszewo, więc może jakiś słabo zorientowany dziennikarz zamiast Lubiszewo wstawił Lubichowo?

[sursum]

Kolejny Młodokaszuba z Kociewia Bernard Sojecki (1878-1927) był lekarzem. Pochodził z Kościerzyny.Pracował w Nowem nad Wisła. W grudniu 1907 roku rozpoczął prace w Pelplinie w miejsce doktora Izydora Brejskiego. Został pochowany w Pelplinie. Zaś Izydor Brejski (1872–1935) urodził się w Pączewie w powiecie starogardzkim. W 1900 roku ukończył studia medyczne w Berlinie. Pracował początkowo jako lekarz w Pelplinie, a od grudnia 1907 roku w Toruniu. Od 1920 do 1922 był posłem na Sejm Ustawodawczy. Jego brat Jan Brejski otrzymał w 1920 misję formowania rządu. Mógł zostać pierwszym w historii Polski premierem z Kociewia. Rządu jednak nie udało mu się utworzyć. Wracając jednak do Izydora, zaangażowany był w ruch niepodległościowy, W 1918 roku został prezesem Powiatowej Rady Ludowej w Tczewie, o czym już wspomniano. Zaangażowany w ruch kaszubski, jednak mimo uczestnictwa w Zjeździe Młodokaszubów wstąpił do „starokaszubskiego” Towarzystwa Przyjaciół Kaszub w 1912 roku. I tutaj wskażę jeszcze jedną osobę. Mianowicie ksiądz Aleksander Kupczyński (1873-1941), patron Polskich Towarzystw Ludowych na Pomorzu, najważniejszej i najliczniejszej organizacji polskiej na Pomorzu. W latach 1903-1925/1926 proboszcz w Wielkim Garcu, a następnie w Tczewie w farze. Znajdował się w kręgu Młodokaszubów, ale członkiem organizacji nie został. Początkowo z nimi sympatyzował, wyrażał się o nich pozytywnie, początkowo (od 1908 r.) wspierał ich pismo "Gryf". Ostatecznie po atakach części duchowieństwa, zwłaszcza pelplińskiego "Pielgrzyma" zachował (publicznie) dystans do działaczy młodokaszubskich i związał się z Starokaszubami.

[Michał]

Z tą kradzieżą w Lubichowie sprawa jest dość tajemnicza. Cały kontekst wskazuje na Lubiszewo, ale w tym artykule, nie dość, że mamy Lubichowo, to jeszcze ta informacja jest w rubryce "Starogard", a nie "Tczew". Chyba, że mamy tu "czeski błąd" i zamieszanie wynikło z faktu, że owych złodziei skazał sąd w Starogardzie i na jakimś etapie prac redakcyjnych, ktoś poprawił/odczytał Lubiszewo jako Lubichowo, uznając, że jak to Starogard, to chodzi najpewniej o tą miejscowość.

Swoją drogą i Lubichowo ma swojego młodokaszubę. Też Kociewiaka - to ksiądz Klemens Przewocki, pochodzący ze Starogardu długoletni proboszcz oksywski (w którego to parafii budowała się wówczas portowa Gdynia). W 1949 został proboszczem właśnie w Lubichowie, gdzie pracował aż emerytury w 1967 roku, a następnie mieszkał aż do śmierci w 1976 i dziś spoczywa na tamtejszym cmentarzu.

Podobnie jak ksiądz Piechowski, Klemens Przewocki miał także szerokie zainteresowania historyczne i jest m.in autorem genealogicznej pracy poświęconej rodowi Rutendorf-Przewockich oraz opracował kronikę parafii lubichowskiej (choć pracy tych niestety nie wydano).