Strona 1 z 1

Truso?

: 21 maja 2012, o 11:26
autor: treviss
Witam,
Chciałem przedstawić ciekawe zagadnienie z historii naszego miasta aczkolwiek słabo znane. Otóż Tczew w przeszłości wiązany był z Truso! Ale zacznyjmy od początku!

Czym było Truso?

Truso było faktorią handlową położoną w kraju Estów(Prusów), założoną i kontrolowaną przez Skandynawów. Funkcjonowała między IX a XI wiekiem, kiedy to straciła na znaczeniu handlowym na rzecz Gdanska.

Skąd wiemy o Truso?

Orozjusz w V wieku napisał "7 ksiąg przeciwko poganom", w którym opisał ludy zajmujące tereny na południe od Dunaju, jednak król Alfred Wielki w IX wieku przetłumaczył dzieło na język angielski uaktualniając je o tereny położone między Dunajem a Skandynawią, więc i nasze ziemie. Użył do tego celu relacji podróżników angielskich, takich jak Wulfstana, który opisał podróz z Hedeby własnie do Truso:

Wulfstan opowiadał:"(...)że wyruszył z Haede, że przybył do Truso w siedem dni i nocy: A Słowiańszczyznę mieliśmy aż do ujścia Wisły przez cały czas po prawej stronie. Wisła ta jest wielką rzeką i przez to dzieli Witland i kraj Słowian. A Witland należy do Estów. A taż Wisła wypływa z ziemi Słowian i spływa do Zalewu Estyjskiego, a ten Zalew Estyjski jest co najmniej piętnaście mil szeroki. Od wschodu spływa tutaj do Zalewu Estyjskiego rzeka Ilfing - z tego jeziora nad którego brzegiem stoi Truso. I schodzą się tutaj w Zalewie Estyjskim na wschodzie rzeka Ilfing z kraju Estów i na południu rzeka Wisła z kraju Słowian. Tutaj zaś Wisła zabiera rzece Ilfing jej nazwę i spływa z tego zalewu do morza na północnym-zachodzie. I dlatego nazywa się Wisłoujściem" (Przekład G. Labuda, Źródła skandynawskie i anglosaskie do dziejów Słowiańszczyzny, Warszawa 1961)

Lokalizacja Truso?

Problem z lokalizajca mistycznej osady odżył w XIX wieku, kiedy to F. Neumann podjął próbę utożsamienia nazw użytych przez Wulfstana do konkretnych miejsc. I tak rzekę Ilfing połączył z rzeką Elbląg, Zalew Estyjski z Zalewem Wiślanym, a Wisłoujście z okolicami ujścia Wisły w Gdansku. Samo Truso lokalizował w Przezmarku. Jego pogląd nie został nigdy powszechnie zaakceptowany i poszukiwania Truso trwały. Lokalizowano je w Dzierzgoniu, Elblągu, Tolkmicku, Pucku a nawet w Gdansku i co ciekawe z naszego punktu widzenia w Tczewie!

Truso w Tczewie?

Skąd się pojawiła ta hipoteza? Otóż dawna nazwa Tczewa to Trsov, więc bardzo zbliżona do Truso, co więcej wiadomo, że we wczesnym średniowieczu często nazwy się zmieniały, a wiec i Trsov mógł równać się Truso. Obie nazwy są wciąż zagadkowe i łączy się je nawet z Etruskami. Co ważne Tczew leżał nad brzegiem ważnego cieku wodnego jakmi była Wisła, a więc funkcja handlowa była jak najbardziej możliwa.

Na tym niestety podobieństwa się kończą, w tekscie Wulfstana wyraźnie napisane jest, że wyprawa minęła Wisłę i osada leżała nad jeziorem.

Truso=JanówPomorski

Ostatecznie podczas badań powierzchniowych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski Marek Jagodziński zlokalizował Trusow Janowie Pomorskim, które znajduje się na Południe od Elbląga nad jeziorem Druźno, ale bez dostępu do morza. Wobec czego należy pamiętać, że przez ostatni tysiąc lat, forma terenu na Żuławach znacznie się zmieniła.

Obrazek

Dla ciekawskich:
Skrok Z., Rodowód z głębi ziemi, Warszawa 1984
Mieczysław Lenckowski "Wikingowie z Truso
M. Jagodziński,TRUSO. MIĘDZY WEONODLANDEM A WITLANDEM, Elbląg 2010